Stichting Draailier en Doedelzak

Welkom bij Stichting Draailier en Doedelzak. Dit is een non-profit organisatie, we organiseren cursussen, workshops en andere muzikale activiteiten om de muziek van de draailier en de West-Europees continentale doedelzakken te verspreiden.

Cursus seizoen 2022-2023

• Zaterdagcursus november 2022 t/m mei 2023: maandelijkse lessen op verschillende niveaus voor samenspel, trekharmonica, draailier en doedelzak (cursus reeds gestart)
• Workshopweekend 14-16 april: met 11 verschillende workshops voor bourdonmuziek, balfolk en samenspel. Inschrijving start 24 januari

Workshopweekend: 14 - 16 april 2023

Inschrijvingen zijn gestart!

Dit jaarlijkse folk weekend in de bossen van Sint-Michielsgestel (naast Den Bosch) biedt de keuze uit vele workshops, zoals voor draailier, zang, diatonisch accordeon, doedelzak, nyckelharpa en samenspel. Er zijn workshops voor beginners, halfgevorderden en gevorderde spelers. Een gezellig weekend, met overdag workshops en 's avonds concerten, bal en jamsessies.
Geen instrument? Geen probleem! Deelnemers aan de beginnersgroepen kunnen een instrument lenen. Lees meer over dit >>>workshopweekend.

Het programma:
• Nyckelharpa - Blanche Oguey (De)
• Alle instrumenten: samenspel - Anne Niepold (Be)
• Alle instrumenten: samenspel Balfolk - Andrea Capezzuoli (It)
• Trekharmonica - Andy Cutting (UK)
• Zang - Dani Detammaecker (Fr)
• Gast (geen workshops, wel deelname aan weekend)

• Doedelzak gevorderd t/m vergevorderd: Paul James (UK)
• Doedelzak halfgevorderd t/m gevorderd: Pieterjan van Kerckhoven (Be)
• Doedelzak beginners: Wouter Kuyper (NL) (instrumenten te leen!)

• Draailier gevorderd t/m vergevorderd: Benoit Michaud (Fr)
• Draailier halfgevorderd t/m gevorderd: Thomas Hoste (Be)
• Draailier beginners: Lies Sommer (NL) (instrumenten te leen!)

Zaterdagmiddagcursus november 2022 - mei 2023

Deze cursus is reeds gestart

Elk jaar biedt Stichting Draailier en Doedelzak een maandelijks cursusreeks aan. Zowel beginners als gevorderden kunnen hieraan deelnemen. Daarnaast zijn er twee samenspelgroepen waarbij alle instrumenten welkom zijn. Van november tot en met mei komt iedereen dan één zaterdag per maand in Zeist (naast Utrecht) bij elkaar om van 13:00 tot 17:00 les te krijgen.
>>>Lees meer

De zaterdagen:

• zaterdag 19 november
• zaterdag 17 december
• zaterdag 14 januari
• zaterdag 11 februari
• zaterdag 18 maart
• zaterdag 22 april
• zaterdag 20 mei

Cursusprogramma 2022-2023

• Samenspel voor alle instrumenten over Balfolk muziek & jamsessies - Niek van Uden-Luteijn
• Samenspel voor alle instrumenten over Bretonse muziek - Ies Muller
• Trekharmonica begonners - Wouter Kuyper

• Doedelzak begonners - Dorine Boudewijn
• Doedelzak voorbij begonners t/m halfgevorderd - Bart Praet
• Doedelzak halfgevorderd t/m gevorderd - Puck Duits

• Draailier Begonners - Lies Sommer & Gertjan Jorissen
• Draailier "voorbij-begonners" t/m halfgevorderd - Jasper van den Bergh
• Draailier halfgevorderd t/m gevorderd - Joop Aalbers

Workshopdag 8 oktober 2022

Wat een dag! Dank jullie wel. Op zaterdag 8 oktober verzamelden we met zo'n 100 muzikanten om ons een dag te verdiepen in mooie muziek. In totaal hadden we 12 workshopgroepen, waarvan 6 voor beginners draailier, doedelzak of trekharmonica, 4 voor draailier/ doedelzak met wat meer ervaring en 2 voor samenspel.
Het is altijd bijzonder om uit alle klaslokalen al die geluiden te horen. In het begin nog zoekend, maar hoe verder de dag vorderd, hoe meer de notenflarden veranderen in muziekstukken. Aan het einde presenteerden een aantal workshopgroepen het resultaat. Bedankt voor de komst en de interesse in deze muziek! En hopelijk zien we iedereen weer op 19 november bij de start van onze maandelijkse Zaterdagcursus 2022-2023.
• Foto's van de workshopdag op 8 oktober • Foto's van de voorbereidingsochtend op 24 september

Eindorkest workshopweekend 2022: video

Afgelopen april eindigden we ons workshopweekend met één groot orkest met alle deelnemers en docenten

Begin april sloten we ons Workshopweekend 2022 af met een groot slotorkest van alle 170 docenten en deelnemers. Een van de resultaten van een prachtig muzikaal voorjaarsweekend!

Deze workshopweekenden en het 'eindorkest' dat we in het laatste uur samen maakten, draaien voor ons altijd om verbinding. Juist in april, na 2 jaar lockdowns en annuleringen, was verbinden belangrijker dan ooit. Het zal niemand verbazen dat dit begin april 2022, toen deze evenementen na een lange tijd nog maar net weer mochten, ongelovelijk intens was. Om samen muziek te maken, te dansen, grappen te maken en goede gesprekken te voeren: dat blijft bijzonder. Dit orkest, voelde als een fantastische ontlading van een prachtig weekend.

We hadden vooraf alle docenten gevraagd om één gemeenschappelijke melodie (Crapud Saute) te doen. Dit cursusweekend hadden we 12 cursusgroepen en circa 170 muzikanten. Bij de sluiting hebben we met zijn allen één orkest gevormd, zodat we aan het einde met alle 170 muzikanten samen muziek konden maken. Het resultaat zien je in deze video.
• link naar youtube versie
• Meer info over Workshopweekend 14-16 april 2023 (of volg het fb-event).

Workshopweekend 1 - 3 april 2022: Dank jullie wel!

Bedankt voor dit fantastische workshopweekend:
Het was prachtig om iedereen weer te zien. Om samen muziek te maken, te dansen, grappen te maken en goede gesprekken te voeren. Deze workshopweekenden en het 'eindorkest' dat we in het laatste uur samen maakten, draaien voor ons altijd om verbinding. Juist nu, na 2 jaar lockdowns en annuleringen, was verbinden belangrijker dan ooit. Blijf spelen, zingen en dansen! En we hopen iedereen volgend jaar 14-16 april te zien bij het Workshopweekend 2023.
Extra bedankt voor degenen die ons geholpen heeft dit mogelijk te maken: het fantastische team van docenten, de vele vrijwilligers die meehielpen om ons werk behapbaar te maken, de bands, muzikanten en geluidstechniek van vrijdag en zaterdagavond, de goede zorgen van De Zonnenwende. Dank jullie wel allemaal,
Het was een zot weekend, hatsiekiedee

Foto's van het weekend:
• De Workshops
• De Avonden
• De Afsluiting

Voorbehoud covid-19

Uiteraard zijn al onze activiteiten natuurlijk onder de voorwaarde dat het veilig is. We volgen de experts en de vereiste maatregelen op de voet en organiseren alleen een cursus als het KAN en MAG. Indien de corona-maatregelen telkens weer strenger worden, dan kijken we per evenement weer verder.
Is het realistisch om cursussen in te plannen? Per activiteit hebben we verschillende scenario's hoe we de cursus door kunnen laten gaan: van gespreide binnenkomst tot minder groepen per moment. Zie ook onze covid maatregelen.
En mocht het echt te streng worden, dan is het makkelijker om als het niet mag te annuleren, dan in het geval dat het wel mag last minute te organiseren. Bij annulering krijgen deelnemers alles volledig teruggestort.

Workshopweekend: 1 - 3 april 2022

Programma
Cursisten zijn vanaf vrijdagavond 1 april welkom. Deze avond zijn er sessies, bals en optredens
De workshops starten zaterdag 2 april om 9:30 en duren tot zondag 3 april om 17:00
Overdag zijn er workshops, vrijdag en zaterdagavond is er vanaf 20:00 muziek en jamsessies.

Uiteraard zijn al onze activiteiten natuurlijk onder de voorwaarde dat het veilig is. Zou het volgend jaar wel kunnen? geen idee, maar 2022 duurt nog even. Laten we het beste hopen...

Meer informatie

Het programma
• Nyckelharpa - Koen Vanmeerbeek (Be)
• Alle instrumenten: samenspel - Maarten Decombel (Be)
• Alle instrumenten: samenspel Balfolk - Hartwin Dhoore (Be)
• Trekharmonica - Benjamin Macke (Fr)
• Trekharmonica voor beginners - Wouter Kuyper (NL) (instrumenten te huur!)
• Zang - Anne--Lise Foy (Fr)
• Gast (geen workshops, wel deelname aan weekend)

• Doedelzak gevorderd t/m vergevorderd: Toon van Mierlo (Be)
• Doedelzak halfgevorderd t/m gevorderd: Leana Vapper (Est)
• Doedelzak begonners: Birgit Bornauw (Be) (instrumenten te leen!)

• Draailier gevorderd t/m vergevorderd: Romain Baudoin (Fr)
• Draailier halfgevorderd t/m gevorderd: Etienne Pinoteau (Fr)
• Draailier begonners t/m halfgevorderd: Michalina Malisz (PL)

Marig ar Polanton - Ies Muller

Een nieuwe videoles over een traditionele melodie uit Bretagne!

Door de lockdown gaan veel activiteiten niet door... maar we blijven natuurlijk samen muziek maken! Laat je instrument horen. Daarom vroegen we Ies Muller om deze speciale videoles te maken. Dus pak je instrument, we gaan spelen!
In deze video's leert Ies ons meer over het uit Bretagne afkomstige traditionele melodie 'Marig ar Polanton'. Ies "Dit is een prachtige melodie uit het repertoire van de gezuster Goadec. Zij verzamelden gigantisch veel oude Bretonse liederen en tijdens de folkrevival van de jaren '60 leefden zij nog. Ze waren dus een fantastische bron voor mensen als Alan Stivell. De tekst stamt waarschijnlijk uit de 19e eeuw, maar de melodie is veel ouder. Ies besteedt in deze les aandacht hoe je een melodie nu eigenlijk op gehoor aanleert. Deze les is bedoeld om op gehoor te leren, maar we hebben ook bladmuziek achter de hand.
>>> Ga naar de videoles en instructies

The Snow Maiden's Waltz - Lies Sommer

Lies Sommer leert je in deze videoles een speciale melodie

We mogen dan tot 19 januari in lockdown alleen thuis zitten... maar we blijven natuurlijk samen muziek maken! Daarom vroegen we Lies Sommer om deze speciale videoles te maken. Dus pak je instrument, we gaan spelen
In deze serie video's leert Lies ons meer over de Snow Maiden's Waltz en de verschillende aspecten van haar melodie.Ze schreef voor deze melodie een eerste en een twee stem en daarnaast ook een akkoord begeleiding die op zichzelf staand ook al mooi klinkt. Daarmee geeft ze iedereen de bouwstenen om zelf dit nummer te arrangeren. Zelfs als je alleen speelt kan je varieren tussen deze drie partijen waardoor deze wals steeds afwisselend blijft klinken.

Lies Sommer over deze Winterse Wals:
"Toen ik deze melodie schreef werd ik beïnvloed door het verhaal van Snegurochka, "het meisje uit de sneeuw", afkomstig uit de Slavische mythologie. Zij is een levend geworden sneeuwpopje en beleeft allerlei prachtige avonturen. Maar als na de winter de lente aanbreekt, dan smelt ze tot een regenwolkje. Erg tragisch eigenlijk, maar haar dood symboliseert het afscheid van de winter en het aanbreken van de lente: van betere tijden. En dat leek me nu juist een hele mooie gedachte om door te geven. Bij het schrijven van dit nummer had ik het meisje in gedachte, dansend in de sneeuw. Waarbij de sneeuwvlokken soms synchroon en soms door elkaar dwarrelen. "
>>> The Snow Maiden's Waltz - instructie video's op youtube
>>> The Snow Maiden's Waltze - bladmuziek
>>> Lees meer

Bloesems - Bart Praet

Een nieuwe videoles door Bart Praet

Pak je instrument, we gaan spelen!
Helaas zijn de lockdown-regels nog onvoldoende versoepeld om weer onze muzieklessen in Zeist te kunnen geven... maar we blijven natuurlijk samen muziek maken! Laat de melodiën klinken. En omdat het tof is af en toe iets nieuws te leren, vroegen we Bart Praet om deze speciale videoles te maken.
Het is een mooie melodie om samen te spelen, maar ook solo kan je er goed mee uit de voeten. Bart schreef voor deze melodie een eerste en een twee stem en daarnaast ook een akkoord begeleiding. Daarmee biedt deze melodie voor iedereen verschillende muzikale bouwstenen om zelf een eigen arrangement te maken. Speel je mee?
>>> Ga naar de videoles en instructies

Dubbel Bubble Bourree - Wouter Kuyper

We vroegen Wouter om een speciale online videoles te maken

We mogen deze dagen meer thuis zitten... maar we laten onze muziekinstrumenten natuurlijk niet met rust! Grijp je instrument en speel mee. Wouter Kuyper leert in deze serie video's over de Dubbel Bubble Bourree ons de verschillende aspecten van zijn melodie.
Wouter Kuyper over deze melodie:"Ik heb deze melodie geschreven omdat in de huidige crisis iedereen een beetje teruggeduwd wordt in zijn eigen bubble, zowel van meningen, als van daadwerkelijke fysieke aanwezigheid. Een dubbele bubble dus. Nu had ik toevallig wat tijd over dus leek het me tof wat met die tijd te doen. Laten we ons muzikaal voorbereiden op betere tijden, wanneer we weer wèl met z'n allen mogen spelen. Het zou tof zijn dan om dit te kunnen spelen in één hele grote jamsessie (zo mogelijk binnen anderhalve meter). Deze bourrée heeft een a-deel dat twee keer zo lang is als het b-deel, een dubbele bourrée dus."
>>> Dubbel Bubble Bourree - instructie video's op youtube
>>> Dubbel Bubble Bourree - bladmuziek
>>> Lees meer

Michèle Fromenteau 1937 - 2019

Op 8 december overleed in La Châtre Michèle Fromenteau, een van de belangrijkste actoren in de wereld van draailier en doedelzak gedurende de laatste halve eeuw.

Michèle kreeg als kind pianoles en ontdekte op twaalfjarige leeftijd de draailier, hét iconische instrument van haar geboortestreek Berry. Ze kreeg les van de legendarische Gaston Guillemin en trad toe tot de folkloregroep “Les Thiaulins de Lignières” (20 jaar later ook de bakermat van Gilles Chabenat). Ze stond al snel bekend vanwege haar precieze en subtiele interpretaties van de traditionele muziek van de Berry. Met haar zus Nicole vormde ze een draailierduo dat door heel Frankrijk optrad, tot Nicole in 1958 bij een auto-ongeluk om het leven kwam.

Halverwege de jaren 60 ontdekte Michèle dat de draailier in de eerste helft van de 18e eeuw een belangrijke rol gespeeld had in het Franse muziekleven. De muziek uit die barokperiode was in die tijd voornamelijk nog bekend als blokfluitmuziek. Ze dook in de Bibliothèque Nationale de France talrijke composities op die geschreven waren voor draailier (en musette). Ze raakte betrokken bij het Parijse Ensemble voor oude muziekinstrumenten (o.l.v. Roger Cotte). Solo en met het ensemble gaf ze in heel Frankrijk concerten en maakte opnames voor radio en geluidsdragers. Ze werd aldus een van de weinige pioniers in de jaren 70 van de Franse barokmuziek op draailier. Haar twee LP’s L'art de la vielle à roue vol.1 (1979) en vol.2 (1981) zijn wat dat betreft mijlpalen in de muziekgeschiedenis en voorbeelden voor tientallen spelers de laatste decennia. De LP’s zijn in 1997 op cd uitgebracht op het Arion label.

In 1976 organiseerde Michèle Fromenteau samen met enkele anderen een herdenking van de 100e sterfdag van schrijfster George Sand. In haar in de Berry gesitueerde romans komen vaak draailier- en doedelzakspelers voor. Een van haar bekendste werken, “Les Maîtres Sonneurs”, is zelfs genoemd naar deze muzikanten. Het idee voor de vorm van die herdenking deed Fromenteau vermoedelijk een jaar eerder op tijdens het jaarlijkse muzikantentreffen van de Duitse draailierbouwer Kurt Reichmann, waar zij vrijwel elke editie te gast was. De herdenking in 1976 was dusdanig succesvol dat besloten werd er een jaarlijks terugkerend festival van te maken, het Rencontres des Luthiers et Maîtres-Sonneurs de Saint Chartier. Het belang van dit festival kan nauwelijks onderschat worden.

Al in de eerste jaren trok het muzikanten uit heel Europa; ikzelf ging in 1978 voor het eerst naar St. Chartier met een groep Nijmeegse muzikanten. Het festival is intussen verkast naar Chateau d’Ars en draagt de nu naam Le Son Continu. De deelnemers komen nu letterlijk uit de hele wereld, want ook in Brazilië, Australië, Japan, VS, etc. vind je draailier- en doedelzakspelers.

Michèle Fromenteau demonstreert in 1978 in St. Chartier de nieuwe orgeldraailier van Kurt Reichmann, links naast haar(fotograaf onbekend)

Michèle Fromenteau in Chateau d’Ars 2016, fotograaf: Rene Meeuws

Ik zal niet beweren dat de Stichting Draailier en Doedelzak zonder Michèle Fromenteau nooit bestaan had, maar het staat vast dat haar werk en haar festival bepalend waren voor de ontwikkeling van deze bourdoninstrumenten in heel Europa (en soms ver daarbuiten).
Un grand merci, Madame!

René Meeuws (met dank aan Ulrich Joosten)

Digitale versie "Die Drehleier" door Dr. Marianne Bröcker

In de jaren 70 heeft Dr. Marianne Böcker veel onderzoek gedaan wat resulteerde in het boek Die Drehleier. Een goed naslagwerk over ons instrument en de historie. Dit boek is alleen nog voor veel geld te vinden in antiquariaten.
Marianne Böcker en de uitgever (Verlag für Systematische Musikwissenschaft GmbH) hebben toestemming gegeven om dit boek te vertalen naar het Engels en deze vertaling te distribueren via (uitsluitend) hurdygurdy.com. Korte passages van een paar zinnen mogen alleen worden gebruikt als de auteur, uitgever, originele referentie, en deze website allemaal worden genoemd als bronnen. De vertaling is nog niet helemaal af, aan de laatste hoofdstukken wordt nog gewerkt.
Lees >>>Die Drehleier - Marianne Bröcker

Oud nieuws

Nieuwsbrief van:
- juni 2016
- februari 2016
- september 2015
- juni 2015
- april 2015
- februari 2015
- december 2014
- oktober 2014
- juli 2014
- mei 2014
- februari 2014
- december 2013
- oktober 2013
- augustus 2013
- mei 2013
- maart 2013
- december 2012
- oktober 2012
- juli 2012
- mei 2012
- januari 2012
- oktober 2011